Czym jest klasyfikacja Spauldinga?
Klasyfikacja Spauldinga jest systemem uporządkowania sprzętu medycznego w zależności od poziomu ryzyka, z jakim mamy do czynienia podczas przeprowadzania zabiegów. Uwzględnia ona także metody dekontaminacji wykorzystywanych narzędzi, czyli pozbywania się z ich powierzchni zanieczyszczeń pochodzenia biologicznego, w tym chorobotwórczych drobnoustrojów. Postępująca wiedza w zakresie biologii oraz medycyny dają nam podstawę do wprowadzenia mechanizmów prewencji, czyli zapobiegania szerzeniu chorób zakaźnych, w tym tych spowodowanych w środowisku szpitalnym, czy ambulatoryjnym.
Jakie kryteria zawarte są w klasyfikacji Spauldinga?
Wspomniany wyżej system uwzględnia trzy kluczowe kryteria oceny ryzyka związanego z wykorzystywaniem sprzętu lub wyrobu medycznego w odniesieniu do tego, czy mogą doprowadzić do przerwania ciągłości tkanek lub mają kontakt wyłącznie ze zdrową skórą:
– niekrytyczne mają kontakt z nieuszkodzoną skórą. W ich przypadku stosuje się dezynfekcję niskiego albo niskiego stopnia, ponieważ mają niskie ryzyko transmisji czynnika zakaźnego. Są to blaty zabiegowe, mankiety aparatów do pomiaru ciśnienia, termometry, stetoskopy, czy baseny
– semikrytyczne – wykazują średnie ryzyko transmisji zakażenia, ponieważ mają kontakt ze skórą lub błoną śluzową, która jest uszkodzona, ale nie są stosowane do operowania w głębiej położonych tkankach. Do tej grupy zaliczamy endoskopy stosowane w przewodzie pokarmowym oraz elementy sprzętu wykorzystywanego do terapii tlenowej
– krytyczne – są to narzędzia wysokiego ryzyka transmisji czynników zakaźnych. Mają one styczność nie tylko z powłokami ciała, ale także bezpośrednio z jamami ciała i płynami ustrojowymi. W tym przypadku bezwzględnie wymaga jest sterylizacja lub stosowanie wyrobów jednorazowych. Przykładami są tutaj igły, narzędzia chirurgiczne (w tym skalpele, nożyczki, zaciski itp.), cewniki, narzędzia do pobierania próbek tkanek, czy implanty.
Szczególne znaczenie w procedurach medycznych mają wyroby krytyczne, ponieważ wymagają poddawania procesowi wyjaławiania (nie dotyczy to igieł, które są przeznaczenia jednorazowego). Narzędzia chirurgiczne stosowane podczas zabiegów muszą być poddawane czyszczeniu oraz dezynfekcji, a następnie sterylizacji w autoklawach.
Przepisy uwzględniające system klasyfikacji wyrobów medycznych
Klasyfikacja Spauldinga została opracowana pod koniec lat 30. dwudziestego wieku i jak dotąd jest najlepszym systemem rozgraniczania wyrobów medycznych o niskim, średnim i wysokim ryzyku transmisji zakażenia. Jest uwzględniana w amerykańskich oraz europejskich procedurach medycznych. Również w Polsce zaleca się korzystanie z tego systemu, co znalazło odzwierciedlenie w publikacji zaakceptowanej przez Państwowy Zakład Higieny – „Ogólne wytyczne dla wszystkich podmiotów wykonujących procesy dekontaminacji, w tym sterylizacji wyrobów medycznych i innych przedmiotów wielorazowego użytku wykorzystywanych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych oraz innych czynności, podczas których może dojść do przeniesienia choroby zakaźnej lub zakażenia.”
Przeczytaj również inne wpisy: