Różnica między dezynfekcją i sterylizacją polega na usuwaniu patogenów. W pierwszym przypadku dochodzi do odkażania przedmiotów oraz powierzchni, co pozwala na usuwanie form wegetatywnych organizmów. Tym terminem określa się aktywne życiowo drobnoustroje, które dążą do rozprzestrzeniania się na jak największym obszarze. W przypadku laboratoriów, czy placówek medycznych jest to metoda poprzedzająca sterylizację, która wyróżnia się znacznie bardziej radykalnym podejściem, ponieważ pozwala to na usunięcie zarówno wegetatywnych, jak i przetrwalnikowych form bakterii, czy grzybów. Proces ich wytwarzania jest jednym z mechanizmów chroniących je przed szkodliwym działaniem środowiska, które dla większości organizmów wyższych są zabójcze. Mowa tutaj przede wszystkim o bardzo wysokiej temperaturze, zróżnicowanym pH, czy różnym poziomie wilgotności. Usuwanie przetrwalników ma kluczowe znaczenie w przypadku narzędzi mających kontakt z ludzkimi tkankami, ponieważ w sprzyjających warunkach mogą one przejść do formy aktywnej i zacząć procesy rozmnażania. Wiąże się to z powstawaniem bardzo szkodliwych dla naszego zdrowia i życia schorzeń, włącznie z zapaleniem wątroby typu B i C oraz zakażeniem ludzkim wirusem niedoboru odporności.
W jakich warunkach przeprowadzane są oba procesy?
Procesy różnią się tym, że sterylizacja usuwa formy zarówno wegetatywne, jak i przetrwalnikowe, z kolei dezynfekcja wyłącznie aktywne życiowo formy drobnoustrojów. Różnice możemy dostrzec także w warunkach, w jakich są one prowadzone. Do sterylizacji wykorzystuje się autoklawy. Są to urządzenia działające na bardzo podobnej zasadzie, co szybkowar. We wnętrzu powstaje zwiększone ciśnienie, dzięki czemu para wodna zyskuje wyższą temperaturę, niż w normalnych warunkach, co wiąże się ze znacznie efektywniejszym usuwaniem wszelkich form drobnoustrojów. Z kolei do dezynfekcji przeważnie stosuje się substancje chemiczne na bazie wysokoprocentowego alkoholu (zazwyczaj jest to mieszanina metanolu i etanolu), które rozrywają ściany i błony komórkowe, doprowadzając tym samym do degradacji aktywnych form bakterii, czy grzybów. Jest to metoda szeroko rozpowszechniona – w ten sposób odkażamy ręce, czy blaty robocze w laboratoriach. Na podobnej zasadzie działa metoda termiczna z wykorzystaniem gorącej pary wodnej nanoszonej na powierzchnię wymagającą dezynfekcji.
Jakie przyrządy wykorzystuje się do sterylizacji, a jakie do dezynfekcji?
Do sterylizacji stosuje się wspomniane wcześniej autoklawy, które obecne są w placówkach medycznych oraz miejscach świadczenia usług kosmetycznych. Dostępne są one w ofercie marki Yeson – poszczególne urządzenia różnią się pojemnością komory, która powinna być dostosowana do liczby wykorzystywanych narzędzi. Do dezynfekcji stosuje się różnego typu urządzenia. W przypadku metody wykorzystującej fale ultradźwiękowe stosuje się specjalne myjki, do których stosuje się specjalnie dostosowaną ciecz o powierzchniowo czynnym działaniu. Z kolei do chemicznej dezynfekcji wykorzystuje się poręczne dozowniki.
Sprawdź również inne artykuły: