Autoklaw to urządzenie, które zapewnia bezpieczeństwo dla zdrowia i życia pacjentów, klientów oraz personelu miejsca, w którym jest użytkowany. Jest to jednak urządzenie techniczne, które podlega naturalnemu procesowi zużycia. Jego eksploatacja może przyczynić się do usterek i awarii. Dlatego bardzo istotne jest, aby odpowiednio dbać o autoklaw. Pierwszą kwestią jest cykliczność przeglądów technicznych autoklawów.
Autoklaw to urządzenie, które zgodnie z polskimi przepisami podlega rejestracji w Urzędzie Dozoru Technicznego. Po jego zakupie powinniśmy dostarczyć odpowiednią dokumentację: deklarację zgodności z: dyrektywą medyczną 93/42/EEC i normą ciśnieniową PED 97/23/EEC oraz rysunek techniczny i dane techniczne zaworu bezpieczeństwa, a także instrukcję urządzenia. Na autoklawy powyżej 10 l nałożony jest dodatkowo obowiązek cyklicznych przeglądów.
Podczas takich przeglądów sprawdza się poprawność działania newralgicznych podzespołów. Wymianie podlegają przede wszystkim: filtr bakteriologiczny oraz uszczelka w drzwiach. Najczęściej producenci zalecają taką wymianę po 500 cyklach, a po około 1000 cyklach, czy roku pracy inspekcja autoklawu powinna być jeszcze bardziej wnikliwa i dotyczyć dodatkowych części i podzespołów.
Podczas przeglądów technicznych weryfikacji podlegają też wartości wszystkich parametrów w poszczególnych fazach cyklu sterylizacji. Sprawdza się także wersję oprogramowania i ewentualnie aktualizuje się ją. W niektórych autoklawach o konieczności cyklicznego przeglądu przypomina komunikatem samo urządzenie.
Odpowiadając zatem na pytanie: Jak dbać o autoklaw, należy w pierwszej kolejności wskazać konieczność regularnego serwisowania, potwierdzonego ważnym i aktualnym raportem serwisowym po przeprowadzonym przeglądzie technicznym.
Jak czyścić autoklaw? Czyli jakie czynności powinniśmy wykonywać samodzielnie, aby dbać o autoklaw?
Poza omówionymi przeglądami autoryzowanych serwisów, powinniśmy również dla dbałości o autoklaw podejmować następujące kroki:
1. Czyścić komorę autoklawu oraz drzwi autoklawu, zwłaszcza uszczelkę. Komora autoklawu – czyli miejsce, w którym znajdują się sterylizowane narzędzia poddana jest działaniu trudnych i naprzemiennych warunków: wysoka temperatura, ciśnienie, warunki próżniowe. Z tego powodu może gromadzić się w komorze osad i brud (zwłaszcza na dnie komory). Należy komorę wyczyścić miękką gąbką oraz wodą destylowaną, używając lekki detergent – jeśli tak wskaże producent autoklawu.
2. Czyścic zasobniki wody czystej i brudnej. W tym przypadku również należy zetrzeć wszelkie zanieczyszczenia miękką ściereczką czy ręcznikiem papierowym (zwłaszcza na dnie) oraz wyczyścić filtry.
Pamiętajmy również, że jakość używanej wody ma znaczenie. Do autoklawu powinniśmy używać destylowanej wody albo wody z systemów uzdatniania wody. Na rynku dostępne są autoklawy, które informują nas na bieżąco o jakości wody pobranej do cyklu, posiadają miernik przewodności wody. Nierzadko determinuje to nawet start cyklu.
Jak dbać o autoklaw, czyli obowiązkowe codzienne testy poprawnego jego funkcjonowania
Dodatkowo zgodnie z normą europejską EN13060 użytkownik autoklawu powinien pamiętać o systematyczności wykonywania testów:
• Codziennie należy wykonać: test szczelności (Vacuum test);
• Codziennie należy wykonać: sprawdzanie penetracji pary w przedmiotach zagłębionych (Helix test) i w przedmiotach porowatych (Bowie & Dick test);
• podczas każdego cyklu sterylizacyjnego wykonać: test parametrów pracy.
Tylko pozytywne wyniki przedmiotowych testów są gwarantem skuteczności cyklów sterylizacyjnych autoklawu. Jest to również jeden z elementów dbałości o autoklaw i jego stan techniczny.
Zobacz także: