Autoklaw do gabinetu stomatologicznego – klasy, funkcje, normy
Autoklaw to jedno z najważniejszych urządzeń w każdym gabinecie stomatologicznym. Dzięki niemu możliwa jest skuteczna i zgodna z przepisami sterylizacja narzędzi, które mają kontakt z błonami śluzowymi oraz krwią pacjentów. W 2025 roku zarówno wymagania sanitarne, jak i oczekiwania stomatologów wobec autoklawów są wyższe niż kiedykolwiek wcześniej. W tym artykule przybliżymy, czym różnią się poszczególne klasy autoklawów, jakie funkcje są kluczowe w codziennej pracy oraz jakie normy muszą spełniać urządzenia przeznaczone do gabinetów dentystycznych.
Czym jest autoklaw i jak działa?
Autoklaw to urządzenie służące do sterylizacji narzędzi i materiałów medycznych za pomocą pary wodnej pod wysokim ciśnieniem i w podwyższonej temperaturze. Dzięki temu skutecznie usuwa wszelkie formy drobnoustrojów, w tym bakterie, wirusy, grzyby i ich przetrwalniki. Proces ten nazywany jest sterylizacją parową i uznawany za najbezpieczniejszy i najbardziej efektywny sposób przygotowania narzędzi do ponownego użycia w stomatologii.
Dlaczego autoklaw jest obowiązkowy w gabinecie stomatologicznym?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami i wymogami sanepidu, każdy gabinet stomatologiczny musi posiadać urządzenie do sterylizacji narzędzi – i nie może to być dowolne urządzenie, a jedynie autoklaw klasy B, spełniający określone normy (m.in. EN 13060). Brak odpowiedniego autoklawu może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi, w tym karami finansowymi i zamknięciem placówki.
Klasy autoklawów – N, S i B
Autoklawy dostępne na rynku dzielą się na trzy główne klasy: N, S i B. Różnią się one poziomem zaawansowania, zakresem sterylizowanych materiałów oraz technologią usuwania powietrza z komory.
Autoklaw klasy N
– najprostszy typ autoklawu, przeznaczony do sterylizacji prostych, pełnych narzędzi (np. nożyczek), – nie posiada systemu próżniowego, – nie nadaje się do gabinetów stomatologicznych – nie spełnia norm dla sprzętu mającego kontakt z krwią lub śluzówką.
Autoklaw klasy S
– umożliwia sterylizację określonych typów narzędzi – zgodnie z instrukcją producenta, – częściowa próżnia lub uproszczony system usuwania powietrza, – nadal nie zalecany do pełnego spektrum narzędzi stomatologicznych.
Autoklaw klasy B
– najbardziej zaawansowany, profesjonalny autoklaw z pełną próżnią frakcjonowaną, – przeznaczony do wszystkich typów narzędzi: porowatych, rurkowych, opakowanych i nieopakowanych, – jedyny dopuszczalny do użytku w gabinetach stomatologicznych zgodnie z normą EN 13060.
Najważniejsze funkcje nowoczesnego autoklawu do gabinetu dentystycznego
Autoklaw klasy B powinien być nie tylko skuteczny, ale także ergonomiczny i łatwy w codziennej obsłudze. Oto funkcje, na które warto zwrócić uwagę:
1. Frakcjonowana próżnia
To zaawansowany proces usuwania powietrza z komory autoklawu za pomocą pompy próżniowej. Zapewnia pełne przenikanie pary do każdego zakamarka sterylizowanych narzędzi.
2. Szybkie cykle sterylizacji
Nowoczesne autoklawy oferują programy szybkiego sterylizowania – np. końcówek stomatologicznych – nawet w ciągu 15–20 minut.
3. Wbudowana drukarka lub port USB
Umożliwia dokumentowanie każdego cyklu sterylizacji – wymagane przez sanepid. Dane mogą być drukowane lub eksportowane cyfrowo.
4. Cyfrowy, dotykowy panel sterowania
Czytelny wyświetlacz ułatwia wybór programów i kontrolę parametrów. Najlepsze modele oferują interfejs w języku polskim.
5. Automatyczne suszenie i chłodzenie
Po zakończeniu cyklu urządzenie samoczynnie osusza narzędzia, co zmniejsza ryzyko ich uszkodzenia oraz przyspiesza przygotowanie do kolejnego użycia.
Jakie normy musi spełniać autoklaw do gabinetu stomatologicznego?
Wybierając autoklaw, należy upewnić się, że:
-
- posiada certyfikat CE zgodny z dyrektywami UE
- spełnia normę EN 13060 (obowiązkowa dla klasy B)
- umożliwia dokumentację procesów sterylizacji
- posiada instrukcję obsługi w języku polskim oraz deklarację zgodności
Przykładowe modele autoklawów klasy B dla stomatologii
Wśród popularnych i rekomendowanych modeli w 2025 roku znajdują się m.in.:
YESON YS23-B – autoklaw o pojemności 23 l, z dotykowym ekranem, szybkim cyklem i pełnym systemem próżni.
YESON YS18-B – idealny dla średniej wielkości gabinetu, 18-litrowa komora i automatyczny system suszenia.
YESON YS12-B – kompaktowy i ekonomiczny model klasy B, polecany dla małych praktyk stomatologicznych.
Te urządzenia dostępne są m.in. w ofercie www.yeson.eu, gdzie można liczyć również na serwis, szkolenie i wsparcie techniczne.
Podsumowanie – wybierz autoklaw z klasą
Autoklaw do gabinetu stomatologicznego musi spełniać konkretne wymagania techniczne i sanitarne. Kluczowe jest:
- wybór klasy B
- obecność frakcjonowanej próżni
- zgodność z normą EN 13060
- możliwość dokumentacji procesu
- dopasowanie pojemności do wielkości gabinetu
Warto inwestować w urządzenia sprawdzonych marek – takich jak YESON – które oferują nowoczesne technologie, intuicyjną obsługę i wsparcie serwisowe. Dzięki temu możesz mieć pewność, że Twój gabinet działa zgodnie z przepisami i zapewnia pacjentom najwyższy poziom bezpieczeństwa.
Zobacz również:
– Jak przygotować narzędzia do sterylizacji? Wieloetapowość procesu sterylizacji